Gümrük Sözlüğü

Asıl manifesto

Konşimentolara göre gemide tutulan yük defteri ve mahreç limanlardaki yetkili mercilerce tasdik edilmiş olan yük beyannamelerdir. Bu belgeler mahallindeki Türkiye Konsolosluklarına ilgilerce tasdik ettirilir. Manifestolarda eşyanın cinsi, kapların adedi, nevi markası, numarası ve gayrisafi ağırlığı ile konşimento veya yük senetlerini numaraları ve milletlerarası anlaşmalar ve gelenekler de göz önünde tutulmak suretiyle Gümrük Müsteşarlığının tespit edeceği diğer bilgiler gösterilir. (Gümrük ve dış ticaret terimleri sözlüğü-1999)

 
Beyan sahibi

Kendi adına beyanda bulunan kişiyi veya adına beyanda bulunulan kişiyi ifade eder. (G.K. 3/17 maddesi)
Bilgisayarlı Gümrük etkinlikler (BİLGE)

Eşyanın gümrük sahasına girişinden çıkışına kadar tüm gümrük işlemlerinin gerçek zamanlı olarak bilgisayar ortamında yürütülmesine ilişkin olarak kullanılan bir yazılımdır.(Gümrük Web sayfası / modernizasyon projesi / BİLGE yazılımı)
Elleçleme

Gümrük gözetimi altındaki eşyanın asli niteliklerini değiştirmeden istiflenmesi, yerinin değiştirilmesi, büyük kaplardan küçük kaplara aktarılması, kapların yenilenmesi veya tamiri, havalandırılması, kalburlanması, karıştırılması ve benzeri işlemleri ifade eder. (G.K. 3/22 maddesi)

Eşyanın gümrüğe sunulması

Eşyanın gümrük idaresine ya da gümrükçe tayin edilen veya uygun görülen herhangi bir yere getirilmesi üzerine, belirlenen usul ve esaslara uygun olarak, gümrük idarelerine yapılan bildirime denir. (G.K. 3/18 maddesi )

Eşyanın teslimi

Eşyanın tabi tutulduğu gümrük rejimi ile öngörülen amaçlar doğrultusunda gümrük idareleri tarafından ilgilisine teslimini ifade eder. (G.K. 3/19 maddesi)
Geri ödeme sistemi

Serbest dolaşımda bulunan eşyanın işlem görmüş ürünlerin üretiminde kullanılmasından sonra Türkiye Gümrük Bölgesinden ihraç edilmesi halinde, bu eşyanın serbest dolaşıma girişi esnasında tahsil edilmiş olan ithalat vergileri, dahilde işleme rejimi kapsamında geri verilir. Eşyanın bu şekilde dahilde işleme rejiminden yararlanmasına geri ödeme sistemi denir. (4458 G.K. madde 108-2)
Gümrük denetimi

Gümrük mevzuatına ve gereken hallerde gümrük gözetimi altındaki eşyaya uygulanacak diğer hükümlere uyulmasını sağlamak üzere eşyanın muayenesini, belgelerin varlığının ve gerçekliğinin kanıtlanmasını, işletme hesaplarının, defterlerinin ve diğer yazılı belgelerin tetkikini, nakil araçlarının kontrolünü, bagajların ve kişilerin yanlarında ya da üstlerinde taşıdıkları eşyanın kontrolünü, idari araştırmalar ve benzeri diğer işlemlerin yapılması gibi özel işlemlerin yerine getirilmesini ifade eder. (G.K. 3/13 maddesi )
Gümrük gözetimi

Gümrük mevzuatına ve gereken hallerde gümrük gözetimi altındaki eşyaya uygulanacak diğer hükümlere uyulmasını sağlamak üzere gümrük idareleri tarafından genel olarak uygulanan işlemleri ifade eder. (G.K. 3/12 maddesi )
Gümrük müşaviri

Eşyanın giriş, çıkış, aktarma, transit ve diğer Gümrük işlemlerini sahipleri adına, Gümrük Kanununun uygulanmasında vekilleri sayılarak kovalayan ve Gümrükler Genel Müdürlüğü’nce tescil edilerek kendilerine fotoğraaflı bir kimlik belgesi verilen serbest meslek sahipleridir. Detaylı bilgi için Gümrük Kanununun 225-230 maddelerine bakınız.
Gümrük statüsü

Eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesinde serbest dolaşıma girmiş olup olmadığı yönünden durumunu ifade eder. (G.K. 3/7 maddesi)
Gümrük Veri Ambarı Sistemi (GÜVAS)

GİMOP Projesi çerçevesinde, Türkiye genelinde tüm gümrük idarelerinde operasyonel olarak girilen ithalat, ihracat, transit ve kaçakçılık olaylarına ilişkin bilgilerin Gümrük Müsteşarlığı bünyesinde merkezde oluşturulan bir veri tabanında toplanarak, karar vericilere bilginin hızlı ve sağlıklı iletilmesini sağlayan sisteme denir. (Gümrük Web sayfası/Modernizasyon projesi/Veri ambarı)
İşlem görmüş ürün

Işleme faaliyetleri sonucunda elde edilen tüm ürünler anlamına gelir (Gümrük Kanununun 108/4 maddesi)

İthalat vergileri

- Eşyanın ithalinde öngörülen gümrük vergileri ve eş etkili vergileri,
- Tarım politikası veya işlenmiş tarım ürünleriyle ilgili özel düzenlemeler çerçevesinde alınan ithalat vergilerini ifade eder. (G.K. 3/9 maddesi )
Rejim hak sahibi

Gümrük beyanını yapan veya hesabına gümrük beyanı yapılan kişi veya bu kişiye ait bir gümrük rejimi ile ilgili hakların ve yükümlülüklerin devredildiği kişiyi ifade eder. (G.K. 3/20 maddesi)
Satış bedeli yöntemi

İthal eşyasının Gümrük kıymetinin fiilen ödenen kıymet esas alınarak belirlenmesidir. Yani Türkiye’ye ihraç amacıyla yapılan satış sırasında ortaya çıkan ve ithal eşyası ile ilgili olan tüm unsurların kıymetlerini de kapsayan gerçekte ödenen veya ödenecek fiyattır (Gümrük ve Dış ticaret terimleri sözlüğü-1999).
 

Standart değişim sistemi

Hariçte işlemi kapsamında yurt dışına gönderilen eşya karşığılında geri getirilen eşyanın aynı tarife numarası, aynı ticari kalite ve aynıi teknik karakterde olması halinde gümrük vergileri alınmamasıdır. (Gümrük ve Dış ticaret terimleri sözlüğü-1999)
Tarife benzeri engeller

Malların girişinde alınan Gümrük vergisinden başka vergiler gibi, Gümrük tarifesinin etkisini taşıyan engellerdir. (Gümrük terimleri sözlüğü-TDK)
 

Ticaret politikası önlemleri

Gözetim veya korunma önlemleri, miktar kısıtlamaları ve ithalat veya ihracat yasaklamaları gibi eşyanın ithal ve ihracı ile ilgili hükümlerle belirlenmiş tarife dışı önlemleri ifade eder. (G.Y. 3/)
Üçüncü ülke

AB üyesi ülkeler dışındaki ülkeler ile Türkiye gümrük bölgesi üzerindeki serbest bölgeler Gümrük ve Dış ticaret terimleri sözlüğü-1999).
 
Verimlilik oranı

Belirli miktardaki ithal eşyasının işlenmesi sonucunda elde edlien işlem görmüş ürünlerin miktarı veya yüzde oranı anlamına gelir (4458 sayılı G.K. 108/8 maddesi )

 

.